Pomnik Mickiewicza we Lwowie

Popiel ( Sulima Popiel ) Antoni ( 1865-1910 ), rzezbiarz. Ur. 13 VI w Szczakowej, byl synem Antoniego i Antoniny z domu Stanicek, mlodszym bratem malarza Tadeusza ( zob. ). Ksztalcil sie w gimnazjach w Brodach i we Lwowie, lecz przerwal nauke i zapisal sie w r. 1882 do krakowskiej Szkoly Sztuk Pieknych. Uczyl sie tam pod kierunkiem Wladyslawa Luszczkiewicza, Izydora Jablonskiego i Walerego Gadomskiego. W 1. 1885-8 ksztalcil sie w Wiedniu u E. v. Hellmera w tamtejszej Akademii Sztuk Pieknych i u O. Koniga w Ausriackim Muzeum Sztuki. Po podrozy do Berlina i do Florencji powrocil do kraju w r. 1888. Naprzod przebywal w Krakowie, gdzie wystawial w 1. 1891-4 w Tow. Przyjaciol Sztuk Pieknych (TPSP) (Studium, Biust p. S., Biust dra J., Biust Matejki), potem przeniosl sie do Lwowa, gdzie od r. 1892 byl asystentem Leonarda Marconiego w katedrze rysunku i modelowania Politechniki Lwowskiej.

W r. 1895 ozenil sie z corka Marconiego Maria Cypriana i wyjechal z nia na dwa lata do Florencji. Wykonal w tych latach grupe alegoryczna Sprawiedliwosc do palacu sprawiedliwosci we Lwowie oraz pomnik Jozefa Korzeniowskiego w Brodach. Po powrocie do Wloch spedzil kilka miesiecy w Warszawie, gdzie projektowal dekoracje fasady gmachu Tow. Zachety Sztuk Pieknych. Wreszcie osiadl na stale we Lwowie obejmujac katedre po Marconim naprzod jako docent, a od r. 1905 jako profesor nadzwycz. W r. 1898 wyrzezbil biust Jedrzeja Sniadeckiego dla laboratorium chemicznego Uniw. Lwow.

W r. 1899 wszedl do zarzadu lwowskiego TPSP. W r. 1899-1900 rzezbil dekoracje do Teatru Miejskiego (m. in. grupe Slawa, Muzyka i Poezja na frontonie fasady) i do dworca kolejowego we Lwowie oraz biust Henryka Rodakowskiego na fasade od strony Plant gmachu krakowskiego TPSP. W r. 1901 wykonal pomnik Kornela Ujejskiego (przeniesiony po drugiej wojnie swiatowej ze Lwowa do Szczecina),nastepnie pomnik Adama Mickiewicza we Lwowie (1904) i w Krynicy (1906).

Pomnik Kosciuszki w Waszyngtonie, USA

Po smierci Marconiego P. dokonczyl pomnik konny Tadeusza Kosciuszki, umieszczony po pierwszej wojnie swiatowej na Wawelu. Ponadto wyrzezbil kilkadziesiat figur religilnych (np. Pieta w kaplicy grobowej Potockich w Lancucie), alegorycznych i mitologicznych oraz portretow (m. in. Jozefa Chmieliniskiego, Bronislawa Radziszewskiego, Michala Michalskiego, Marcelego Nenckiego). Fotografie jego dziel byly dosc czesto reprodukowane we wspolczesnej prasie.

W r. 1907 projekt Popiela uzyskal 2 nagrode w konkursie na pomnik Kosciuszki w Waszyngtonie i zostal przeznaczony do realizacji. W tym celu P. udal sie we wrzesniu t. r. do Chicago i pracowal tam nad tym pomnikiem przez dwa lata. Ukonczywszy go, nie doczekal jednak odsloniecia, gdyz chory, musial powrocic do Polski. Zmarl 7 VII 1910 w Lubieni, dokad udal sie na kuracje.Pochowany zostal uroczyscie 9 VII na cmentarzu Lyczakowskim we Lwowie. Z malzenistwa z Maria Cypriana z Marconich, corka Leonarda (zob.), mial P. corki: Jadwige zmarla w dziecinstwie, i Gabriele (zm.1974), za Feliksem Pohoreckim (zob.),

Kilka dziel Popiela oraz jego portret pedzla Tadeusza Popiela w posiadaniu Jozefa Matejkiewicz w Krakowie; - Grajewski, Bibliografia ilustracji; Enc. XX w.; W. Enc. Powsz. (PWN); Swieykowski, Pam.Tow. Przyj. Sztuk Pieknych; Thiem- Becker, Lexicon d. Kunstler; Vollmer, Kunstler Lexicon;- Pamietnik uroczystosci polskich w Waszyngtonie w r. 1910, Oprac. R. Piatkowski, Chicago 1911 (fot.); Polska, jej dzieje I kultura, W.[1931] III 802-3; Pol. Zycie artyst. W 1. 1890-190; Wroblewski K., Zasady piekna w sztuce, Brody 1904;- Mater. Do dziej. Akad. Sztuk Pieknych;- " Czas" 1894 nr z 24 II, 27 II, 1896 nr z 23 V, 13 VII, 1901nr z 9 XI, 9 XII; "Slowo Pol." 1910 nr z 10 VII; "Tyg. Ilustr." 1904 s. 866;- Informacje Jozefy Matejkiewicz w Krakowie.

Piotr Blonski

Poprzednia strona | Strona domowa | Nastepna strona